رکتیفایر چیست؟
در خیلی از موارد برای راه اندازی مدارات الکترونیکی به ولتاژهای DC نیاز داریم.برای این منظور میتوانیم به راحتی ولتاژ یا جریان AC را به ولتاژ یا جریان DC تبدیل کنیم اینکار توسط دستگاهی به نام رکتیفایر که شامل یک یا چنددیود اتصال p-n میباشد، صورت میگیرد. دیود اتصال p-n، مانند یک شیر یک طرفه عمل کرده و فقط اجازه عبور جریان الکتریکی در یک جهت را میدهد و از عبور آن در جهت مخالف پیشگیری میکند، این عمل را یکسو سازی مینامند.
علاوه بر این جهت به دست آوردن سیگنال جریان d.c. میتوان از رکتیفایر تریستور، رکتیفایر IGBT و یا رکتیفایر Diode+IGBT استفاده کرد.
یک رکتیفایر دارای شکل موجهای متفاوتی است:
یکسوساز ها بر اساس اینکه چه بخشی از موج ورودی را از خودشان عبور می دهند به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند:
- رکتیفایر تمام موج :یکسوکننده تمامموج، تمام سیگنال AC را به DC تبدیل میکند.
- رکتیفایر نیم موج :یکسوکننده نیمموج، تنها نیمی از موج AC را به سیگنال DC تبدیل میکند.
![رکتیفایر یا یکسو کننده 2 یکسوساز تمام موج](https://static.namatek.com/uploads/2020/04/%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D9%84-%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%AF%DB%8C--e1715164885471.jpg)
![رکتیفایر یا یکسو کننده 3 رکتیفایر نیم موج](https://namatek.com/wp-content/uploads/2020/04/%D8%B1%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%AC-.jpg)
ریکسو کننده کنترلنشده
دیودهای نیمههادی در مدارهای رکتیفایر کنترلنشده، قطعات اصلی هستند و طوری قرار میگیرند که مدار یک نیمموج یا موج کامل را یکسو کند.
یکسو کننده کنترلشده
در این رکتیفایرها از قطعاتی با قابلیت کنترل نظیر تریستور استفاده میشود که با کنترل آنها میتوان شکل موج دلخواه را ایجاد کرد.
از نظر تعداد فاز، میتوان رکتیفایرها را در دو دسته تکفاز و سهفاز تقسیمبندی کرد.
یکسو کننده تکفاز
در رکتیفایر تکفاز از تکنولوژی رکتیفاتر اینورتری استفاده میشود. این دستگاهها با برق تکفاز متناوب شهری با ولتاژ ۲۲۰ ولت و فرکانس ۵۰ هرتز کار میکنند و قابلیت ایجاد جریان مستقیم تا ۴۰۰ آمپر را دارند؛ قابل حمل هستند و مقاومت آنها به شرایط محیطی و آبوهوایی بالا است. رکتیفایرهای تکفاز با ایجاد قوس الکتریکی کنترلشده، کمترین آلودگی محیطی را ایجاد میکنند.
یکسو کننده سهفاز
دستگاه جوش رکتیفایر سهفاز با برق سهفاز ۳۸۰ ولت و فرکانس ۵۰ هرتز کار میکند و قابلیت ایجاد جریان مستقیم تا ۵۰۰ آمپر را ارائه میدهد. وزن دستگاه بیشتر از نوع تکفاز آن بوده و برای جوشکاری در سختترین شرایط آبوهوایی یا مداومتهای کاری بالا در شرایط صنعتی مناسب است.
مزایای دستگاه جوش رکتیفایر
رکتیفایر به ویژه در مصارف صنعتی و انجام جوشکاریهای حرفهای مزایای زیادی دارد. میتوانید جریان جوشکاری با انواع رکتیفایر را از پیش تنظیم کنید. این دستگاهها قوس الکتریکی پایداری را ایجاد میکنند که در کیفیت جوش حاصل تاثیر چشمگیری دارد.
رکتیفایرها در شرایط سخت آبوهوایی قابل استفاده هستند و بدنه مقاومی نسبت به تغییرات محیطی دارند. تعمیر و نگهداری آنها نیز آسان است؛ به طوری که هزینه تعمیر اینورتر جوشکاری با توان و مداومت کاری پایینتر، به مراتب نسبت به رکتیفایرها بیشتر است.
معایب دستگاه رکتیفایر
معایب دستگاه رکتیفایر چیست؟ وزن زیاد و حجم بزرگ دستگاههای رکتیفایر نسبت به انواع دیگر دستگاه جوش از محدودیتهای آنها به شمار میرود. رکتیفایرها نسبت به افت ولتاژ حساس بوده و در شبکههای برق، دچار کاهش ولتاژ میشوند. همچنین، معمولا قیمت بالاتری نسبت به سایر انواع دستگاه جوشکاری دارند.
علاوه بر این، در دستگاههای جوش رکتیفایر از ترانسفورماتورهای بزرگتری نسبت به سایر انواع دستگاه جوش استفاده میشود. همین موضوع باعث میشود که راندمان آنها در مقایسه با سایر انواع دستگاه جوش پایین بیاید و به حدود ۵۰% برسد. همچنین، جوشکاری قطعات نازک با رکتیفایر کیفیت جوش چندان بالایی ندارد. به عبارت دیگر، این دستگاه فولاد نرم را به خوبی جوش میدهد اما در مورد دیگر فلزات و سایر مواد نرم اینطور نیست.