آموزش تست سلامت باتری یو پی اس
از چند طریق می توانید تست سلامت باتری یو پی اس را انجام دهید. برای آشنایی با نحوه تست و عیب یابی باتری یو پی اس با ما همراه باشید.
اولین گام: بررسی هشدارها و نمایشگرهای دستگاه یو پی اس
همه دستگاههای یو پی اس حتی دستگاههای سطح پایه، دارای چندین نشانگر هستند که به شما اطلاع می دهند که آیا باتری به درستی کار می کند یا خیر. برخی از مدلهای گرانتر حتی دارای نمایشگری هستند که اطلاعات بسیار بیشتری در مورد وضعیت باتری ارائه میدهد.
به طور معمول، این نشانگرها و نمایشگرها با نشان دادن موارد زیر به شما اطلاع می دهند که باتری سالم است:
- ولتاژ باتری در چه سطحی قرار دارد.
- باتری به درستی شارژ می شود.
- باتری همانطور که باید شارژ الکتریکی خود را حفظ می کند.
- باتری در حال تامین برق به پریزهای برق خود است.
علاوه بر این، دستگاه های یو پی اس دارای نشانگرهایی هستند که به شما در مورد مشکلات سلامت باتری هشدار می دهند. این شاخص ها به شما می گویند چه زمانی:
- ولتاژ باتری پایین است.
- باتری شارژ نمی شود.
- باتری بیش از حد گرم می شود.
- باتری فرسوده شده است.
رجوع به نشانگرها و نمایشگرهای یو پی اس شما اولین راه برای بررسی سلامت باتری یو پی اس شما است، زیرا به تلاش کمی نیاز دارد و تقریباً زمان زیادی نمی برد.
اگر یو پی اس شما علائمی مثل تکرار زنگ هشدار و چراغ های چشمک زن را از خود نشان داد، به آلارم ها توجه کنید:
- هر ده ثانیه یک بوق نشان دهنده حالت بای پس میباشد.
- صدای بوق مداوم نشان دهنده حالت خطا میباشد.
- هر ثانیه دو آلارم نشان دهنده حالت اضافه بار میباشد.
- هر ۴ الی ۵ ثانیه یک بوق نشان دهنده باتری معیوب میباشد.
- هر ثانیه یک بوق نشان دهنده شارژ کم باتری میباشد.
گام دوم: تست ظاهری باتری های یو پی اس
این اقدام بسیار ساده است و نیاز به تخصص ندارد. پس لازم است بدنه باتری و الکترودهای مثبت و منفی آن را به دقت نگاه کنید تا شکل ظاهریان غیر معمول نباشد. به طور مثال یکی از نشانههای باتری خراب این است که به اصطلاح باد کرده باشد یا اینکه در محل الکترودهای آن مقدار زیادی سولفاته مشاهده شود.
مواردی که در طول بررسی فیزیکی می توانید بررسی کنید تا از سالم بودن باتری یو پی اس خود مطلع شوید:
- دما : هرگز فراموش نکنید که لمس کردن یک باتری یو پی اس سالم کاملا طبیعی است. فقط باید نگران باشید که باتری آنقدر داغ است که نمیتوانید با انگشتانتان آن را لمس کنید، زیرا این بدان معناست که دستگاه بیش از حد گرم شده است.
- شکل : یک باتری یو پی اس سالم نیز باید شکل اولیه خود را حفظ کرده و عاری از هرگونه تورم باشد. تورم و بادکردگی نشانه مشکل در انفعالات شیمیایی داخلی باتری است.
- بو : در مرحله بعد، یک باتری یو پی اس سالم هرگز بویی تولید نمی کند. با این حال، باتری فرسوده بوی گوگرد یا اسید می دهد که مردم اغلب آن را بوی تخم مرغ فاسد توصیف می کنند.
- کانکتورها : باتری با استفاده از کانکتور باتری به UPS متصل می شود. آن کانکتور باید همیشه محکم وصل شود. اگر شل یا جدا شده باشد، باتری نمی تواند به درستی کار کند.
گام سوم: خودآزمایی یو پی اس
بسته به طراحی یو پی اس خود، می توانید خودآزمایی را با موارد زیر انجام دهید:
- با استفاده از دکمههای تعبیه شده بر روی پنل جلوی دستگاه
- با استفاده از نرمافزارهای مدیریتی یوپیاس یا NMS
- با استفاده از کارتهای مدیریت شبکهای یوپیاس مانند SNMP Card
یو پیاس در حالت تست٬ حالت قطع برق را شبیه سازی میکند و خروجی خود را از باتری تامین مینماید. اگر به هر دلیل باتریها دچار مشکل باشند٬ یو پیاس بلافاصله روی برق سوییچ میکند تا خروجی خود را از برق شهر تامین نماید. در هر صورت یوپیاس موظف است نتیجه عمل تست را به اطلاع برساند.
آلارم صوتی٬ نمایش از طریق هشداردهندههای نوری (LED)٬ LCD و نرمافزار از جمله ابزارهایی هستند که یوپیاس از طریق آن وضعیت و نتیجه تست را اعلام مینماید.
خودآزمایی همیشه برای پشتیبان گیری باتری UPS سطح پایه در دسترس نیست. با این حال، اگر میخواهید سلامت باتری خود را از نزدیک زیر نظر داشته باشید، سرمایهگذاری در مدلی که خودآزمایی را ارائه میدهد ایده بسیار خوبی خواهد بود.
گام چهارم: تست سلامت باتری یو پی اس به کمک مولتی متر
یکی از ابزارهایی که با استفاده از آن میتوان از سالم بودن باتری یو پی اس اطمینان پیدا کرد، مولتی متر دیجیتال است. این شیوه به میزان ۹۰ درصد میتواند باتری یو پی اس سالم را از باتری معیوب تشخیص دهد.
برای انجام دادن تست فوق ابتدا باید باتری را از یو پی اس جدا کنید، سپس با استفاده از یک مصرف کننده DC با جریان حدود 20 درصد از جریان باتری، باتری یو پی اس را تخلیه کنید. همزمان با این کار از یک مولتیمتر دیجیتال استفاده کنید و ولتاژ دو سر باتری را اندازهگیری کنید.
در صورتیکه ولتاژ اندازه گیری شده با مولتی متر دیجیتال بین ۵/۱۲ تا ۴/۱۱ ولت باشد، مشخص میشود که باتری سالم است. اما اگر ولتاژ نشان داده شده کمتر از ۴/۱۱ باشد، باتری کارایی لازم را ندارد و باید تعویض شود.
گام پنجم: تست باتری ups به کمک دستگاه تستر
دستگاه تستر باتری یو پی اس وسیلهای است که با استفاده از آن میتوان تست باتری یو پی اس را انجام داد. کارایی این وسیله همانند مولتیمتر دیجیتال است، با این تفاوت که با استفاده از آن نیازی به مصرف کننده دیجیتال وجود ندارد.
در دستگاه تستر باتری به طور همزمان میتواند مصرف کننده انرژی باشد و نقش مولتی متر دیجیتال را هم ایفا کند. پس اگر عددی که تستر نشان میدهد کمتر از ۴/۱۱ باشد لازم است باتری تعویض شود.
گام ششم: تست بار باتری یو پی اس
یک باتری پشتیبان UPS برای تامین انرژی تجهیزات الکترونیکی برای مدت محدودی در هنگام قطع برق است. مدت زمان دقیق به ظرفیت باتری شما و تعداد دستگاه هایی که به پریزهای برق UPS وصل کرده اید بستگی دارد.
بنابراین، برای اینکه ببینید باتری یو پی اس شما هنوز سالم است، یو پی اس را از پریز جدا کنید. سپس، اندازه گیری کنید که UPS چه مدت از باتری خود استفاده می کند و برق تجهیزات الکتریکی شما را تامین می کند.
اگر باتری یو پی اس شما تا زمان کافی، دوام بیاورد، پس باتری همچنان سالم است. با این حال، تخلیه خیلی سریع نشان می دهد که عملکرد باتری بهینه نیست.
به بیان دیگر اگر وضعیت شارژ باتری یو پی اس ۷۵% یا بیشتر از این مقدار است یا وضعیت خوب (good) در هیدرومتر سرخود نشان داده می شود، تست بار باتری یو پی اس را با یکی از روش های زیر انجام دهید:
با یک تست کننده بار باتری UPS، باری به اندازه نصف مقدار CCA ) جریان استارت در هوای سرد) باتری به مدت ۱۵ ثانیه اعمال کنید.
با یک تست کننده بار باتری یو پی اس، باری به اندازه نصف مقدار OEM ) جریان استارت در هوای سرد اعلام شده توسط سازنده خودرو) به مدت ۱۵ ثانیه اعمال کنید.
در طول تست بار، ولتاژ یک باتری یو پی اس سالم دارای الکترولیت نباید کمتر از ۷/۹ ولت در دمای ۷/۲۶ درجه سانتیگراد باشد. اگر دمای الکترولیت بیشتر از ۷/۲۶ درجه سانتیگراد است، به ازای هر ۵٫۵ درجه بیشتر از ۷/۲۶ درجه سانتیگراد تا موقعیکه دما به ۳۷٫۷ درجه سانتیگراد برسد، ۰٫۱ ولت به ولتاژ اضافه کنید و اگر کمتر از ۷/۲۶ درجه سانتیگراد است به ازای هر ۵٫۵ درجه کاهش دما تا زمانی که به ۴٫۴ درجه سانتیگراد برسید، ۰٫۱ ولت از آن مقدار کم کنید. بعد از این که بار تخلیه شد، ۵ دقیقه صبر کنید و میزان شارژ باتری باید به ۵۰% وضعیت شارژ کامل خود یا بالاتر باز گردد.
اگر باتری یو پی اس کمتر از مینیمم ولتاژ تست خود را نشان دهد باتری شارژ خود را باز نگردانده و توانایی روشن کردن موتور را ندارد و باید آن را تعویض کرد.
اگر باتری یو پی اس این تست را درست جواب دهد باید آن را مجدداً شارژ نمائید تا باتری با ماکزیمم عملکرد، کار کند.
تمام باتری های UPS دارای تعداد محدودی چرخه تخلیه (discharge cycles) هستند. بنابراین، به همان اندازه که تست بار مفید است، آن را زیاد انجام ندهید. تعداد دفعات زیاد آزمایش بار، باتری را سریعتر فرسوده می کند و باعث از کار افتادن زودرس آن می شود.
گام هفتم: تست باتری یو پی اس به کمک دستگاه شارژر
یکی دیگر از راههای تست باتری یو پی اس استفاده کردن از شارژر دستگاه است. ولتاژ باتری یو پی اس وقتی که به شارژر متصل است باید در محدودهٔ ۱۳/۳ ولت تا میزان ۱۳/۸ ولت باشد. اما اگر باتری را به شارژر وصل کردید و در این محدوده ولتاژ نبود مشخص میشود که باتری خراب شده است. همچنین با استفاده از شارژر باتری یو پی اس میتوان تقارن ولتاژی باتریها را هم چک کرد.
شیوهٔ بررسی در این روش به این صورت است که تقارن ولتاژی بین باتریها چک شود تا برابر بودن آن مشخص شود. البته میزان نامتقارنی ولتاژ به میزان ۵/۰ ولت اشکالی ندارد. اما اگر میزان افت باتریها نسبت به یکدیگر شدید باشد، مشخص میشود که خراب هستند.
گام هشتم: تست وضعیت شارژ باتری ups به کمک هیدرومتر
اگر یو پی اس خاموش است توسط ولت متر دقیق دیجتالی می توانید وضعیت باتری را به خوبی مشخص کنید.
برخی از باتری های یو پی اس سیلد دارای دارای هیدورمتر سرخود یا چشمی هستند. چشمی ها این امکان را فراهم کرده اند که بتوان به راحتی وضعیت باتری را بررسی نمود.
اگر هیدورمتر به رنگ مشکی باشد:
این بدان معنی است که وضعیتشارژ کمتر از ۷۵درصد بوده و باتری یو پی اس قبل از استفاده باید شارژ گردد.
اگر هیدورمتر بی رنگی یا زرد رنگ باشد:
این بدان معناست که سطح الکترولیت باتری پایین بوده و قبل از استفاده پر شود.اگر باتری سیلد یا اتمی بود باید تعویض گردد.
اگر ولت متر مقدار صفر را نشان دهد:
این بدان معناس که آن سلول قطع می باشد و در صورت مشاهده عددی بین ۱۰,۴۵تا ۱۰.۵۶ می فهمیم که این سلول دچار اتصال کوتاه یا Shorted cell شده است.
روش های تست سلامت باتری یو پی اس
- بصورت مجموع و وصل به بانک باتری دستگاه یو پی اس
- بصورت تک باتری
1- تست باتری یو پی اس در حالت مجموع
در صورت وصل باتری به دستگاه یو پی اس و روشن بودن شارژر دستگاه:
در اولین مرحله باید به ظاهر باتری یو پی اس نیز دقت شود که بدنه باتری گرم و متورم نشده باشد. (تورم و داغی بدنه باتری یو پی اس نشانه خرابی آن است). در این صورت باید تقارن ولتاژی باتری ها در زمان شارژ و در زمان تخلیه تست شود. ولتاژ باتری های یو پی اس در زمان شارژ باید بین ۳/۱۳ ولت تا ۸/۱۳ ولت باشد. باتری هایی که ولتاژ آنها در این محدوده اندازه گیری نباشند احتمالا خراب هستند.
در روش تست باتری در زمان تخلیه باتری ها (خاموش بودن شارژ دستگاه):
باید تقارن ولتاژی چک شود، ولتاژ تمامی باتری ها باید برابر باشند (با یک نامتقارنی ولتاژی حداکثر ۵/۰ ولت). در غیر اینصورت باتری هایی که افت شدیدتری نسبت به بقیه باتری ها دارند خراب هستند.
2- تست باتری ups به صورت تکی
تست باتری یوپی اس بصورت تکی و خارج از بانک باتری به عنوان مثال تست باتری ۱۲ ولت ۷ آمپر ساعت:
ابتدا یک مصرف کننده ۷ آمپر DC جهت تخلیه باتری به باتری وصل می کنیم. زمان تقریبی BACKUP باتری طبق نمودار دشارژ باتری یو پی اس باید حدود ۳۰ دقیقه باشد. در زمان تخلیه باتری باید به ولتاژ باتری کاملا دقت کرد.
در صورتیکه باتری یو پی اس ظرف چند ثانیه افت کند و ولتاژ آن به زیر ۱۱ ولت برسد باتری خراب است و در غیر اینصورت اگر ولتاژ باتری یو پی اس بعد از طی کردن چند دقیقه بالای ۱۱ ولت ثابت شد و افت ولتاژ چندانی نداشت باتری یو پی اس سالم است.